Sprawozdanie z pracy Świętego Soboru Biskupów SPC

W Belgradzie, siedzibie Patriarchy Serbskiego Irineja odbył się w dniach 16 – 27 maja 2011 roku coroczny Sobór Biskupów SPC. W pracach Soboru pod przewodnictwem Jego Świętobliwości patriarchy Irineja wzięli udział wszyscy biskupi poszczególnych diecezji SPC wraz z hierarchami Arcybiskupstwa Ochrydzkiego na czele z arcybiskupem ochrydzkim i metropolitą Skopje Jovanem.

Święty Sobór Biskupów SPC

Święty Sobór Biskupów SPC

Święty Sobór rozpoczął obrady od Świętej Liturgii w cerkwi Świętego Archanioła Michała. W czasie odbywania się Soboru jeszcze dwukrotnie hierarchowie wspólnie odprawiali Św. Liturgię – w dniu pamięci św. Mikołaja (22. maja) i św. św. Braci Cyryla i Metodego (24. maja). Najważniejszą decyzją Soboru dotycząca liturgicznego życia Cerkwi było ustanowienie daty świętowania cudotwórczej ikony Bogurodzicy, przechowywanej w monasterze Pećka Patrijaršija. Datą świętowania ma być dzień po Wniebowstąpieniu Pańskim. Prace Soboru dotyczyły także organizacji zbliżających się obchodów 1700-lecia ogłoszenia Edyktu Mediolańskiego (313r.) przez urodzonego w Nišu Konstantyna Wielkiego. Oprócz tego biskupi zdecydowali się wysłać specjalne pismo do patriarchy Konstantynopola Bartolomeusza, w którym wyrażają chęć do jak najszybszego zwołania Świętego i Wielkiego Soboru Cerkwi Prawosławnej – oczywiście po uczynieniu niezbędnych przygotowań, z należną odpowiedzialnością i w duchu wierności siedmiu Soborom Powszechnym.

Po wysłuchaniu relacji o działalności w minionym okresie i sprawozdań biskupów diecezjalnych o ich pracy i życiu Cerkwi w świecie, Sobór wydał odpowiednie rozporządzenia. Podczas posiedzenia Głównego Komitetu ds. wykończenia cerkwi Św. Sawy w Belgradzie, Sobór z wielką wdzięcznością wyraził się o gotowości Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w przyłączeniu się do pracy nad wyposażeniem wnętrza świątyni. Po posiedzeniu została odsłużona panichida za założycieli, fundatorów oraz dobroczyńców cerkwi.

Została przeprowadzona reorganizacja poszczególnych diecezji w Serbii, Europie, Ameryce i Australii a większość wolnych katedr biskupich zostało przyznanych, mimo że na niektórych dalej ustanowieni zostali biskupi-administratorzy. Biskupem diecezji niszskiej został dotychczasowy biskup wikarny metropolii Czarnogóry i Przybrzeża oraz przełożony monasteru Ostrog, bp dioklijski Jovan. Wybrany na biskupa oraz ordynariusza nowopowstałej diecezji kruszewaczkiej został hierodiakon David (Perović). Administratorem nowo-uformowanej diecezji austriacko-szwajcarskiej z siedzibą w Wiedniu – bp baczki Irinej a administratorem również nowopowstałej diecezji Buenos Aires, która obejmuje cerkiewne zgrupowania i parafie misyjne całej Ameryki Południowej i Środkowej został metropolita Czarnogóry i Pobrzeża Amfilohije. Na wikarnych biskupów patriarchy wybrano hieromnicha Jovana (Ćulibrk) i archimandrytę Andreja (Ćilerdżić).

Na terenie Ameryki Północnej w rezultacie połączenia konstytuowana została diecezja nowograczaniczko-środkowo-zachodnio-amerykańska a zlikwidowana została metropolia Libertyville i Chicago. Przy tym nadano status stauropigii monasterowi Świętego Sawy w Libertyville. Przeniesiono także siedzibę biskupa diecezji wschodnio-amerykańskiej do Nowego Jorku. Zatwierdzony został także tekst statutu diecezji kanadyjskiej, jak też Ustaw metropolii australijsko-nowozelandzkiej. Odłożone zostało natomiast na później tworzenie nowych diecezji z arcybiskupstwa belgradzko-karłowackiego. Podobnie jak utworzenie diecezji raszkiej z podkreśleniem, iż jest to sprawa wielkiej wagi, o której należy pamiętać.

Prace Soboru dotyczyły także postanowień w sprawie prawosławnej edukacji i szkolnictwa. Wydziałowi Teologii na Uniwersytecie w Belgradzie powierzono bardzo odpowiedzialne zadanie tłumaczenia dzieł Świętych Ojców z języków źródłowych oraz opatrzenie ich stosownymi naukowymi wprowadzeniami i komentarzami.

Odniesiono się także do obecnej polityki Rządu Serbii w sprawie zwrotu własności cerkiewnych, które zostały bezprawnie Jej zabrane po II Wojnie Światowej. Wyrażono także zadowolenie ze względu na decyzje rządu o zwróceniu zabytkowych ksiąg cerkiewnych zabranych po wojnie. Z przykrością przyjęto natomiast negatywną odpowiedź Węgier o zwrocie diecezji Budy niegdysiejszy cerkiewny budynek znajdujący się w Budapeszcie.

Z przykrością, przyjęto komunikat o zerwaniu łączności eucharystycznej między Patriarchatem Jerozolimskim i Rumuńskim, z powodu niekanonicznego zachowania Rumuńskiej Cerkwi Prawosławnej. W przypadku stosunków między SPC a RCP, Sobór wyraził wdzięczność za dobre stosunki do diecezji Timişoara SPC znajdującej się na terenie państwa rumuńskiego i za wsparcie dla jej ordynariusza, duchowieństwa i wiernych. Równocześnie wyraża protest ze względu na niekanoniczne zachowania poszczególnych biskupów i duchownych RCP na terenie wschodnich diecezji SPC. W przypadku dalszej niekanonicznej działalności, Sobór i Synod SPC podejmie wszelkie kanoniczne i prawne środki w celu zaprzestania takiego zachowania. Sobór z wielkim żalem wypowiedział się o stosunkach władz Macedonii i Czarnogóry w stosunku do Cerkwi i Jej wiernych na terenie tych krajów.

Zaniepokojenie Soboru wzbudził fakt o ujemnym bilansie urodzeń w stosunku do zgonów na terenie Serbii co świadczy o głębokości kryzysu rodziny i moralności a także i wiary bez względu na to, że większość ludności deklaruje się jako wierzący. Z tego względu Sobór apeluje do sumienia rodziców, wychowawców, urzędników państwowych i wszystkich tych, którzy wpływają na stan społeczeństwa a diecezjom i podlegającym im wspólnotom cerkiewnym z całego serca radzi zakładać fundacje w celu pomocy rodzinom z trojgiem i więcej dziećmi. Sobór polecił też zwrócić większą uwagę na walkę z nierządem, pornografią i narkomanią , które bezpośrednio zagrażają istnieniu i przyszłości serbskiego i wielu innych narodów.